کنترل کیفیت و آزمایشگاه‌ها

واحد کنترل کیفیت و آزمایشگاه‌ها شامل بخش‌های زیر می‌باشد:

• آزمایشگاه فولادسازی
• کنترل کیفیت محصولات تولیدی
• آزمایشگاه مرکزی
• آزمایشگاه نورد

آزمایشگاه فولادسازی

محصول تولیدی مربوط به قسمت ذوب و ریخته‌گری در آزمایشگاه فولادسازی توسط دستگاه‌های اسپکتروکوانتومتر، ON، ONH و XRF متناسب با گریدهای تولیدی آنالیز می‌شوند. در وضعیت نرمال از قسمت های EAF ، LF ، تاندیش و محصول نهائی ( شمش تولیدی ) نمونه برداری به عمل آمده و جهت انجام آنالیز عنصری به آزمایشگاه تحویل داده می‌شوند.

آنالیز شیمیایی سرباره از اهمیت بالائی برخوردار است. با توجه به اینکه تحلیل آنالیزهای سرباره به طور مستقیم با میزان مصرف نسوز و انرژی کوره و همچنین حذف عناصر مضر و استفاده از آن به عنوان عایق صوتی – حرارتی و ..... حائز اهمیت است لذا نمونه‌های سرباره مربوط به قسمت های LF و EAFتوسط دستگاه XRF آنالیز شیمیایی می شوند.

با توجه به اینکه در فولادهای با گرید کیفی به منظور تولید محصول با کیفیت و متناسب با سفارش مشتری، غلظت گازهای موجود در محصول باید کنترل شوند، لذا جهت انجام اندازه گیری مقادیر نیتروژن، اکسیژن و هیدروژن نمونه های EAF، LF و محصول نهائی ( شمش تولیدی ) از دستگاه های Eltra ON900 و Leco ONH836 استفاده می‌شود.

کنترل کیفیت محصولات تولیدی

شمش‌های تولیدی با گریدها و مقاطع متفاوت توسط نفرات کنترل کیفیت انبار محصول کد گذاری و از نظر عیوب ظاهری در بازرسی‌های گرم و سرد چک شده و در نهایت تیپ بندی می‌شوند. کلیه این عملیات باید به تائید کارشناسان ( ناظرین ) کنترل کیفیت شمش برسد.

این عیوب شامل عیوب ظاهری و عیوب داخلی به شرح زیر می‌باشند:

QC

QC

نظارت بر عملکرد پرسنل (بازرسین) انبار محصول شامل نحوه بازرسی، کدگذاری، صحت تیپ بندی، چیدمان، لیبل گذاری ، تطابق سفارش مشتری با استانداردهای مورد نظر ، بارگیری و .... توسط ناظرین (کارشناسان) کنترل کیفیت شمش - نورد و کارشناسان NDT انجام می‌شود و در صورت نیاز رندوم چک تیپ‌ها و همچنین پیگیری جهت نمونه برداری نمونه های آزمایشگاهی انجام می‌شود.

آزمایشگاه مرکزی

آزمایشگاه مرکزی از چند آزمایشگاه مجزا تشکیل شده است:

• کنترل کیفیت مواد اولیه ورودی و تولیدی
• آزمایشگاه فیزیک
• آزمایشگاه شیمی
• آزمایشگاه XRF
• آزمایشگاه آب
• آزمایشگاه گاز ( GC )
• آزمایشگاه روغن

کنترل کیفیت مواد اولیه

کنترل کیفیت کلیه مواد خام ورودی ، مواد تولیدی ، سرباره ، آب ، گاز و روغن در آزمایشگاه مرکزی صورت می‌گیرد.

از مواد خام ورودی به کارخانه که در خط تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند کنسانتره سنگ آهن، گندله، انواع فروآلیاژها، انواع کک و CPC، کلسیم آلومینات، انواع آهک و دولومیت ، بنتونیت و ...... توسط پرسنل نمونه برداری، نمونه برداری به عمل آمده و جهت انجام آنالیزهای فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه مرکزی انتقال داده می‌شوند.

آزمایشگاه فیزیک

کارها و تست‌هایی که در آزمایشگاه فیزیک انجام می‌شوند شامل عملیات آماده سازی نمونه‌ها جهت انجام آنالیزهای شیمیایی و انواع تست‌های فیزیکی می‌باشند. در فرآیند آماده سازی نمونه‌ها خردایش اولیه، پودر کردن ، الک کردن و کدگذاری نمونه انجام می‌شود.

اقداماتی که در آزمایشگاه فیزیک انجام می‌شوند شامل :

• استحکام سایشی گندله (تامبلر)
• توزیع سایز (تست دانه بندی)
• آماده سازی نمونه ها
• اندازه گیری چگالی بالک
• استحکام فشاری گندله پخته CCS
• استحکام فشاری گندله خام خشک DCS
• استحکام فشاری گندله خام تر GCS

آزمایشگاه شیمی

نمونه‌های آماده سازی شده در آزمایشگاه فیزیک جهت انجام پروسه آنالیز شیمیایی به آزمایشگاه شیمی ارسال شده و آزمایش‌های مورد نظر بر روی نمونه صورت می‌گیرد.

برای مثال نمونه‌های آهن اسفنجی مقادیر آهن کل ، آهن فلزی و کربن /گوگرد اندازه گیری می‌شود، برای گندله و کنسانتره مقادیر آهن کل، اکسید آهن ( FeO ) و کربن/گوگرد اندازه گیری می‌شود.

آزمایشگاه XRF

آنالیز عنصری نمونه‌های جامد پودری با استفاده از دستگاه فلورسانس پراش پرتو ایکس (XRF) انجام می‌شود، آماده سازی نمونه‌ها جهت انجام آنالیز به دو روش پرسی (با استفاده از دستگاه پرس) و روش فیوژن (با استفاده از کوره و ذوب نمونه ) انجام می‌شود.

آزمایشگاه آب

با توجه به اینکه پایش آب صنعتی مورد استفاده در واحدهای تولیدی مختلف کارخانه به منظور کنترل میزان خوردگی و رسوب، از اهمیت بالائی برخوردار است لذا برای این منظور به صورت روزانه و براساس برنامه از پیش تعیین شده، حدودا 40 نمونه از واحدهای احیاء، گندله سازی، نورد و فولاد سازی و قسمت‌های تصفیه خانه،WTP نمونه برداری شده و جهت انجام آنالیزهای مورد نظر به آزمایشگاه آب ارسال می‌گردد.

آزمایشگاه گاز

آنالیز گازهای احیائی (واحد احیاء) در آزمایشگاه گاز (GC ) انجام می‌شود. بر اساس برنامه از پیش تعیین شده از قسمت‌های Process ، Reform، Bustle ، Cooling ، Natural Gas نمونه برداری به عمل آمده و توسط دستگاه Gas Chromatograph ( دستگاه کروماتوگرافی گازی ) آنالیز انجام می‌شود. با توجه به اینکه درصد ترکیبات هر کدام از نمونه‌ها می‌بایست در رنج مورد نظر باشد در نتیجه آنالیز آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.

آزمایشگاه روغن

آنالیز روغن‌های کار کرده و نو مورد استفاده در تجهیزات قسمت‌های مختلف کارخانه در آزمایشگاه روغن انجام می‌شود. به منظور جلوگیری از استهلاک دستگاه‌ها و تجهیزات و ایده‌آل کردن طول عمر آنها به صورت دوره ای (هفتگی ، ماهیانه و سالیانه) و بر اساس برنامه از پیش تعیین شده، از روغن تجهیزات مستقر در واحدهای مختلف نمونه برداری به عمل آمده و جهت انجام آنالیزهای کیفی و کنترلی به آزمایشگاه روغن منتقل می شوند و بر اساس نوع روغن و تجهیز آنالیز مورد نظر انجام می شود.

آزمایشگاه نورد

کنترل کیفیت محصولات نهائی شامل شمش تولیدی و شمش‌های نورد شده در آزمایشگاه نورد انجام می‌شود. به طور کلی خواص فیزیکی، خواص مکانیکی و عیوب داخلی شمش مورد بررسی قرار می-گیرد. به منظور بررسی خواص فیزیکی آنالیزهای شامل تست تمیزی، اندازه دانه، میکروساختار و کربن زدائی انجام و مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و همچنین برای بررسی خواص مکانیکی تست‌های کشش، ضربه، جامینی و سختی انجام می‌شود. برای بررسی عیوب داخلی محصولات ریخته گری و نوردی تست های ماکرواچ و سولفورپرینت انجام می‌شوند.